Uczymy dziecko przestrzegania zasad:

Jeśli jesteś rodzicem dziecka, które nie respektuje zasad i umów, to Twoim celem będzie pomóc dziecku zrozumieć sens tych zasad, nauczyć się odpowiedzialności i konsekwencji, ale też zadbać o relację. Oto jak można ćwiczyć z dzieckiem, żeby zaczęło przestrzegać umów:

1. Ustalam zasady razem z dzieckiem

Zamiast narzucać – rozmawiam. Ustalamy wspólnie, co jest ważne i dlaczego. Dziecko ma prawo głosu, a to zwiększa szansę, że będzie przestrzegało ustaleń. Np.:

"Co Twoim zdaniem byłoby fair, jeśli chodzi o oglądanie bajek?"

2. Jasne, konkretne umowy

Nie zostawiam miejsca na niejasności – umowa musi być konkretna:

"Oglądasz 30 minut dziennie – po kolacji. Jeśli przekroczysz ten czas, kolejnego dnia nie ma oglądania bajki."

3. Konsekwencje – spokojne, stałe i zapowiedziane

Jeśli dziecko łamie umowę – nie krzyczę, nie karzę "za karę". Spokojnie przypominam o konsekwencjach, które wcześniej wspólnie ustaliliśmy.

4. Ćwiczenia z wyprzedzeniem (np. odgrywanie scenek)

Robimy próbę generalną:

"Załóżmy, że chcesz oglądać dłużej niż się umówiliśmy – co możesz wtedy zrobić?"

Dziecko uczy się alternatywnego zachowania zanim pojawi się frustracja.

5. Wzmacnianie pozytywnych zachowań

Chwalę, gdy dziecko dotrzymuje umowy. Nie chodzi o nagrody materialne, ale docenienie:

"Super, że dzisiaj sam zakończyłeś oglądanie o czasie. Widzę, że się starasz."

Podpowiedź: aby ułatwić dziecku określenie czasu można skorzystać z klepsydry lub wskazać miejsce położenia wskazówek na zegarze.

6. Sprawdzam, czy dziecko rozumie cel zasady

Czasem dzieci nie respektują zasad, bo ich nie rozumieją. Tłumaczę, np.:

"Zasada o czasie przed ekranem nie jest po to, żeby Cię ograniczać, tylko żebyś miał czas też na inne fajne rzeczy i aby, nie bolała Cię głowa."

 

Oto plan na 5 dni pracy z przedszkolakiem, który ma trudność z przestrzeganiem zasad i umów. Plan skupia się na prostocie, zabawie i budowaniu pozytywnej rutyny. Każdy dzień ma swój temat przewodni, jedną główną aktywność/ćwiczenie i cel wychowawczy.

Dzień 1: "Ustalamy zasady jak drużyna"

Cel: Zaangażowanie dziecka w tworzenie zasad, by czuło się współautorem.
Aktywność:

• Siadacie razem i tworzycie 3 wspólne zasady domowe – np. „Odkładam zabawki na miejsce”, „Kończę bajkę, gdy mama mówi stop”, „Mówię, gdy coś mi przeszkadza”.
• Rysujecie je wspólnie i wieszacie na ścianie jako „drużynowy kodeks”.

Podpowiedź: Używaj prostego języka i obrazków.

Dzień 2: "Bawimy się w zmianę ról"

Cel: Ćwiczenie rozumienia sytuacji i zasad w zabawie.
Aktywność:

• Odgrywanie scenek: Ty jesteś dzieckiem, a dziecko rodzicem.
• Symuluj np., że nie chcesz wyłączyć bajki – niech dziecko spróbuje rozwiązać sytuację.
• Potem zmiana ról – teraz ono „łamie zasadę”, a Ty spokojnie reagujesz.

Podpowiedź: Śmiech i zabawa to klucz – nie moralizuj.

Dzień 3: "Mały bohater zasad"

Cel: Wzmacnianie pozytywnych zachowań.
Aktywność:

• Wprowadzacie "karty bohatera zasad" – małe kartki/stempelki za każde dotrzymanie umowy (np. samodzielne posprzątanie, zgaszenie telewizora).
• Po 3 kartach – wspólna zabawa w coś ekstra (np. budowanie z klocków, wspólna gra).

Podpowiedź: Niech nagroda będzie wspólnym czasem, a nie prezentem materialnym.

Dzień 4: "Co mogę zrobić zamiast..."

Cel: Uczenie dziecka, jak radzić sobie z emocjami i impulsami.
Aktywność:

• Rysujecie razem 2–3 trudne sytuacje (np. „Chcę jeszcze bajkę, ale nie mogę”).
• Obok rysujecie alternatywne działania (np. „Poproszę o więcej bajki jutro”, „Wezmę książkę”).
• Przypinacie je w widocznym miejscu jako „mapę ratunkową”.

Dzień 5: "Dzień samodzielności"

Cel: Sprawdzenie, ile dziecko już potrafi i wzmocnienie jego poczucia sprawczości.
Aktywność:

• Dziecko wybiera jedną z ustalonych zasad, której będzie dziś „pilnować samo”.
• Ty robisz z niego „strażnika zasad” – może przypominać też Tobie z humorem.
• Wieczorem świętujecie – wspólna rozmowa: „Jak Ci poszło? Co było łatwe/trudne?”

Poniżej masz zestaw gotowych materiałów do pobrania lub przerysowania – idealnych do pracy z przedszkolakiem. Przygotowane w prosty sposób, żeby były przyjazne dla dziecka i łatwe do wdrożenia.

1. Kodeks Domowy – „Nasze 3 Zasady”

Do wspólnego stworzenia z dzieckiem.

NASZE 3 ZASADY DOMOWE

 

1. __________________________________________

2. __________________________________________

3. __________________________________________

 

[Podpis dziecka]     [Podpis rodzica]

Pomysł: dziecko może dorysować symbole obok zasad (np. zabawkę, ekran, serduszko – według uznania).

2. Karta Bohatera Zasad

Mała karta, którą wręczasz dziecku, gdy przestrzega umowy.

 

----------------------------

|  KARTA BOHATERA ZASAD   |

|                        |

|  Za: __________________ |

|                        |

|  Data: _______________ |

|                        |

|  Podpis Rodzica: ______|

----------------------------

Pomysł: możesz wydrukować kilka i trzymać w słoiku/skrzynce jako nagrody – dziecko może je kolekcjonować.

3. Scenki do odegrania (Dzień 2)

Sytuacje do ćwiczeń z zamianą ról – do wydrukowania lub przeczytania i zagrania.

SCENKA 1:

Mama mówi: „Koniec bajki.” 

Dziecko (Ty): „Nie chcę! Jeszcze chwilkę!” 

Rodzic (Dziecko): Jak zareagujesz?

 

SCENKA 2:

Dziecko (Ty): „Nie chcę sprzątać!” 

Rodzic (Dziecko): Jak możemy to rozwiązać inaczej?

 

SCENKA 3:

Mama: „Czas spać.” 

Dziecko: „Nie jestem zmęczony!” 

Co możesz wtedy powiedzieć lub zrobić?

4. Mapa Ratunkowa – „Co mogę zrobić zamiast…”

Dziecko rysuje lub wybiera opcje. Mapa ratunkowa wisi na lodówce lub drzwiach.

Zamiast:                               Mogę:

---------                              ---------

Krzyczeć                               Policzę do 5

Płakać, bo bajka się skończyła         Zapytam, czy mogę jutro

Nie chcieć sprzątać                    Poproszę o wspólne sprzątanie

Pomysł: zróbcie to jako kolorową mapę z rysunkami.